STADSKANAAL – Een van de grote stoomlocomotieven van museumspoorlijn STAR kan binnenkort ook thuis op de schoorsteenmantel staan. Of rondrijden op je eigen modelbaan. Stoomloc 52 8082-1 verschijnt eind dit jaar als modeltrein in exact dezelfde uitvoering zoals hij bij de STAR rijdt.
STAR ontvangt van ieder verkocht modeltreintje 10 tot 25 euro ter ondersteuning van het spoormuseum. Fabrikant van modeltreinen ROCO uit Oostenrijk gaat het model bouwen en Bentink Modelspoor in Apeldoorn gaat hem het STAR-uiterlijk geven.
DDR-uiterlijk en STAR uitvoering
De modeltrein krijgt de uitstraling en opschriften van de STAR. “Een bijzonderheid is dat de 52 8082-1 een bruin onderstel heeft”, zegt Lars Blaauw van de museumspoorlijn. In het toenmalige Oost-Duitsland (DDR) was de levering van rode verf een tijdlang een probleem. In plaats van rood werd het onderstel toen ‘goederenwagenbruin’ geverfd. Met roodbruine menie. Net wat voorhanden was om er op te smeren.
Dat uiterlijk kreeg de locomotief bij de STAR terug, evenals zijn ‘verwaarloosde’ uitstraling, zoals de meeste stoomlocs in de laatste jaren van hun leven hebben gereden bij de Deutsche Reichsbahn, de staatsspoorwegen van de DDR.
Compliment voor de STAR
Hoe het nu kan dat juist de STAR-locomotief wordt uitgekozen om er een model van te maken, weet Blaauw niet. “Wat we wel weten: op internetforums van Duitse spoorwegliefhebbers wordt de STAR geprezen om wat we met de locomotief hebben gedaan. En dan gaat het voornamelijk om haar uiterlijk.”
Hij vervolgt: “Het is voor veel mensen uit het voormalige Oost-Duitsland heel herkenbaar, want tot 1988 reden de DDR-stoomlocomotieven veelal met deze kleuren en hun verwaarloosde uiterlijk rond.”
De STAR heeft overigens ook nog zo’n zwart-rood glimmend zusje van de locomotief, de 52 8060, en die blijft gewoon zo.
(Tekst gaat verder onder de foto)
Ombouw in Apeldoorn
In de Werkplaats van Bentink Modelspoor in Apeldoorn gaat het model een beurt krijgen, zodat hij er precies uit komt te zien als bij de STAR. “Onze medewerker Robert die dat doet is een echte kunstenaar”, zegt Marcel van der Bent van Bentink. “De locomotief wordt door ROCO al geleverd met een bruin onderstel, maar dan is het nog steeds een glimmende locomotief alsof hij nieuw uit de fabriek komt. We schilderen en verbouwen hem tot in de kleinste details om tot de STAR-versie.”
Dat gebeurt met water, kalksporen, vet op de buffers, echte kolen op de tender van de locomotief en roetsporen rondom de schoorsteen. Dat ombouwen is een tijdrovend en duur klusje. Want hij moet helemaal uit elkaar, alles moet met de hand en de verschillende verflagen hebben droogtijd nodig.
Vroeger werden modeltreinen gebouwd alsof ze glimmend en gloednieuw de fabriek verlieten. Maar zo mooi en glimmend zwart en rood waren de echt stoomlocomotieven in het dagelijks gebruik vaak niet. Zeker niet in de DDR. Modeltreinliefhebbers ‘vervuilen’ daarom al jaren hun modeltreinen om het realistischer te laten lijken en daar zijn leveranciers en bouwers van modelspoor op ingesprongen. Modelspoorverzamelaars stellen ook steeds hogere eisen aan hoe de modellen eruitzien.
STAR wordt exclusief
Het gaat volgens Van der Bent een zeer kleine en exclusieve oplage worden. Waarschijnlijk blijft het zelfs onder de honderd exemplaren. “We hebben vorig jaar een locomotief uitgebracht van de STAR-collega’s van de Veluwse Stoomtrein Maatschappij. Tot onze schik werden er 150 besteld. Dat was overigens een model dat we minder onder handen hoefden te nemen, dus die was in prijs ook goedkoper. Maar als de basis-52 8082-versie bij bouwer ROCO op is, kunnen wij ook niet meer ombouwen tot de STAR-versie. En er komt bij succes geen tweede serie, het moet wel exclusief blijven.”
Voor het STAR-model zijn de eerste bestellingen al binnen, van klanten uit Duitsland. Voor wie de omgebouwde versie te veel vindt voor de portemonnee komt er ook een versie alsof de locomotief zo nieuw uit de fabriek komt. Wel met handgeschilderde nummerplaten en STAR-opschriften.
Lars Blaauw van de STAR is van plan om als het eerste model klaar is er in Stadskanaal nog wel een feestelijk tintje aan te geven. “Het model en de echte moeten dan maar eens even samen komen”, zegt hij. Hij is blij met de bijdrage van Bentink voor ieder verkocht model. Een museumspoorlijn in stand houden en rijden met stoomtreinen is een dure aangelegenheid.
Grote voorbeeld rijdt gewoon rond
Het grote voorbeeld rijdt ondertussen gewoon zijn ritjes. Na 34 jaar stilstand en 7 jaar sleutelen door STAR-vrijwilligers was de echte stoomlocomotief in 2022 weer in bedrijf. Sinds die tijd trekt het 136 ton zware ijzeren monster van 23 meter lang de museumtreinen van de STAR op de spoorlijn langs de Drents-Groningse grens. “Tot aan hemelvaart en ook weer na de zomer gaat de 52 8082-1 de treinen trekken, in de zomer is onze andere rijvaardige 52’er aan de beurt”, aldus Blaauw.
Luister online
