REGIO – Kwetsbaarheid, schijnbare tegenstrijdigheid en de schoonheid van het alledaagse. Het zijn de dingen waar het hart van Lilian Zielstra sneller van gaat kloppen. Zielstra is dichter en schrijver. Vorige week werd haar nieuwste dichtbundel ‘Mijn dochter draagt een steen’ genomineerd voor het Beste Groninger Boek 2024.
De nominatie voor het Beste Groninger Boek kwam voor Zielstra onverwacht. ‘Ik vond het heel leuk dat ik bij de 49 inzendingen zat, maar ik had niet zien aankomen dat ik ook daadwerkelijk op de shortlist terecht zou komen.’ vertelt ze enthousiast. ‘Een nominatie als deze voelt toch als een bevestiging dat ik op het juiste pad zit.’
De dichter en schrijver uit Pekela timmerde de afgelopen tien jaar hard aan de weg. Zo was ze stadsdichter van Groningen (2017-2019) en huisdichter van de Rijksuniversiteit Groningen (2013-2014). Bovendien won ze de Frans Vogel Poëzieprijs en trad ze, onder andere, op bij Oerol, Explore The North en Dichters in de Prinsentuin. In 2023 verscheen haar derde dichtbundel ‘Mijn dochter draagt eens steen’. Het werk bestaat uit een verzameling autonome gedichten en bevat onder andere autobiografische elementen, verwijzingen naar sprookjes en bijbelverhalen. ‘Heel kort gezegd gaat het over alle soorten verhalen, de verhalen die we verzinnen en de verhalen die we elkaar vertellen.’ De bundel is opgedeeld in twee delen. In het eerste gedeelte schrijft ze over alledaagse schoonheid op de meest onverwachte plaatsen.
De schoonheid van het alledaagse
Zielstra put inspiratie uit alledaagse situaties in haar leven. Een supermarkt, de buurman of simpelweg het thuis-zijn, ze vormen de voedingsbodem voor haar werk. Ze geeft het voorbeeld van een plek waar iedereen tijd spendeert: de supermarkt. ‘In de supermarkt dragen we allemaal een soort bril waarmee we naar de dingen kijken. We denken na over de spullen die we nodig hebben, welk brood we moeten kopen en ga zo maar door. Zodra je deze bril afneemt, en je na begint te denken over wat er allemaal op die plek gebeurt, dan doet er zich ineens een schoonheid aan je voor die je eerder nog niet zag.’ vertelt Zielstra. ‘Juist op de meest doodnormale plekken, de plekken waar je het niet verwacht, vind je poëzie.’
Het tweede deel van ‘Mijn dochter draagt een steen’ gaat over moederschap. Een thema waarover Zielstra lang heeft getwijfeld of ze er wel over moest schrijven. ‘In de kunstenaarswereld kunnen het moederschap en het kunstenaarschap op gespannen voet staan met elkaar. Het idee leeft dat je één van de twee rollen volledig moet opofferen om het een of ander te kunnen zijn. Zo schrijft ze in ‘Mijn dochter draagt een steen’: ‘Moeders schrijf je niet, ze worden geschreven. Ik schrijf.’ Het is een verzet tegen het idee dat het moederschap en het schrijverschap niet samengaan. ‘Ik bepaal zelf welke rol het vrouw-zijn voor mij betekent. Ik denk juist dat het moederschap en het kunstenaarschap elkaar kunnen versterken.’
Schijnbare tegenstrijdigheden
Zielstra ervoer de geboorte van haar dochter als een van de mooiste en tegelijkertijd als een van de heftige ervaringen van haar leven. ‘Er zijn zoveel dingen die op het eerste gezicht een tegenstrijdigheid in zich lijken te dragen. Maar als je goed kijkt, is dat helemaal niet zo.’
Ze geeft een voorbeeld uit haar vorige dichtbundel genaamd ‘Ik zag een man met een bos bloemen naar de Nieuwstad gaan.’ De titel is gebaseerd op een situatie waarin Zielstra een man op straat zag lopen die zonnebloemen meenam naar zijn bezoek aan de rosse buurt. ‘Op het eerste gezicht lijkt deze situatie heel tegenstrijdig’, vertelt ze. ‘De zachtheid van de bloemen en de hardheid van de realiteit in de rosse buurt, het lijkt ambivalent, maar dat hoeft het niet te zijn’. Volgens Zielstra gaan hardheid en zachtheid juist goed samen, ook als er daardoor wrijving ontstaat. ‘Denk bijvoorbeeld aan een bevalling. Die is zowel gruwelijk als mooi. Het is pijn én het is zacht.’ Het is de spanning tussen de onterechte tegenstellingen die Zielstra in haar nieuwe werk opzoekt, onderzoekt en tot leven wekt.
Benieuwd of de dichtbundel van Zielstra tot Beste Groninger Boek 2024 wordt gekozen? De winnaars worden bekendgemaakt tijdens het Beste Groninger Boekenfeest op 25 mei in Forum Groningen.
Luister online
