Direct naar de inhoud.

Biografie over Groninger nazi-baas Conring: ‘Hij was trouw aan een misdadig systeem’

  • door:
  • op:
Politiecommissaris Y. de Boer in gesprek met Conring op 4 januari 1944. Bron: Beeldnummer 125026 Collectie Oorlogs- en Verzetsmateriaal Groningen.

REGIO – De Duitser Hermann Johannes Conring was ten tijde van de Tweede Wereldoorlog de baas in de provincie Groningen. Na de oorlog maakte hij, tot verbazing van veel Nederlanders, opnieuw carrière in de politiek en zetelde hij namens de CDU in de West-Duitse Bondsdag. 

In die hoedanigheid deed hij veel goeds voor zijn geboortestreek Ost-Friesland. Dat werpt de vraag op; was deze Duitse politicus fout of was het gewoon een ambtenaar die in de raders van de oorlog terecht was gekomen? Onder meer deze vraag belicht schrijfster Alie Noorlag uit Vlagtwedde in de net verschenen biografie over Conring: “Hermann Johannes Conring, trouw aan een misdadig systeem”.

Biografie

Toen ze bezig was met haar vorige boek, over de kinderen van NSB’ers, kwam ze de naam van Conring tegen. Ze raakte geïntrigeerd door zijn geschiedenis en besloot ook over hem een boek te schrijven.  Ze sprak onder andere met familie van Conring en kijk naar zowel zijn voor- als na-oorlogse periode.

 ‘Conring wilde heel graag het leger in’ – Schrijfster Alie Noorlag over de carrière van Conring

Zonder linkerhand

Conring werd geboren op 4 november 1894 in het Duitse Aurich in een evangelisch-gereformeerd gezin. Hij werd geboren zonder linkerhand, een handicap die een grote invloed op zijn leven zou hebben. ‘Conring wilde heel graag het leger in’, zo vertelt Alie Noorlag. ‘Je moet niet vergeten dat hij een jongeman was toen de Eerste Wereldoorlog begon. Al zijn vrienden gingen het leger in. Alleen hij werd door zijn handicap afgekeurd. Hij koos daarom voor een leven in de ambtenarij.’

Na zijn studie rechten ging hij aan de slag als regeringsdeskundige en maakte in de jaren erna snel carrière in die ambtenarij.

Scholtenhuis

In juni 1940 werd Conring aangesteld als ‘Beauftragte van de provincie Groningen’. Dat betekende dat hij in Groningen de man onder de baas van bezet Nederland Arthur Seys-Inquart was. Conring had zijn kantoor in het beruchte Scholtenhuis op de Grote Markt.

Klacht over lawaai

‘Vlak naast zijn kantoor werden mensen gemarteld door de Gestapo’, aldus Noorlag. ‘Het is daarom ook ondenkbaar dat Conring niet van de SS gruwelen afwist. Hij zat er gewoon vlak naast.’

Zo is er een anekdote over Conring uit het boek van de Duitse schrijver Wolfgang Kellner. Conring zou zich hebben beklaagd bij Scholtenhuis commandant Bernard Georg Haase dat hij zich niet kon concentreren door het geschreeuw vanuit de verhoorkamer.

Hermann Conring met dochter Adelgunde in 1947. Bron: Privébezit familie Conring.

Internering en verdere carrière

Na de oorlog werd Conring gearresteerd en verdween achter Britse tralies. Hij kwam echter in 1947, na 14 maanden internatie, weer vrij. In zijn verhoren noemde hij zichzelf onschuldig en dat hij slechts zijn plicht vervulde. Bewijs voor daadwerkelijke gruweldaden was er niet, dus Conring was weer een vrij man.

‘Zijn verleden bleef hem achtervolgen’Schrijfster Alie Noorlag

Zijn carrière ging na de oorlog gewoon door. In 1948 werd Conring algemeen secretaris van de belangrijkste landbouwvereniging voor Ost-Friesland. Ook sloot hij zich aan bij de Duitse partij CDU. Bij de federale verkiezingen in 1953 werd hij voor die partij afgevaardigde in de Bondsdag, waar hij tot 1969 bleef zitten.

Gebroken integriteit

‘Zijn verleden bleef hem echter achtervolgen’, zo merkt Noorlag op. ‘Zijn integriteit was ondanks zijn voorspoedige carrière gebroken’. Zo kreeg Conring in 1968 een onderscheiding voor zijn (na-oorlogse) verdiensten. Dit zorgde voor een storm aan kritiek vanuit Nederland en met name Groningen. Nog voordat een onderzoek naar Conring’s integriteit afgerond was, gaf hij de onderscheiding alweer terug.

Ook voor de familie van Conring is zijn oorlogsverleden een moeilijk onderwerp. Dat merkte ze toen ze de familie interviewde voor de biografie. ‘De familie kan dat verleden moeilijk plaatsen. Maar ondanks dat kreeg ik van ze alle medewerking.’

Goed of fout?

Hermann Conring stond dus in de oorlog, letterlijk, vlak naast de gruwelen van de nazi’s en heeft er zelfs een rol in gespeeld. Na de oorlog deed hij echter weer hele goede dingen voor zijn geboortestreek. Zo zette hij zich in voor landbouw, kust- beveiliging en de waterhuishouding in die regio.

Was Conring goed of fout? Noorlag concludeert dat het niet zo zwart-wit in elkaar zit. ‘Hij is trouw gebleven aan het verschrikkelijke systeem maar heeft ook goede dingen gedaan.’

Hoogleraar Lou de Jong schreef ooit over Conring: ‘Hij was fout, goed fout’.

Alie Noorlag tijdens de boekpresentatie in de bibliotheek van Stadskanaal | Foto: Hielke Bosch/RTV1

Daderperspectief

Tijdens de boekpresentatie in de bibliotheek van Stadskanaal haalde Drs. Jochem Abbes in zijn speech ook de reputatie van Conring aan. ‘Vroeger was er vooral zwart-wit geschiedschrijving. Oftewel de een was goed en de ander slecht. Nu wordt er ook naar het daderperspectief gekeken. Ook in het boek van Alie. Dat is haar te prijzen.’

 

 

 



-advertenties-

NIJM Webdesign Stadskanaal