Stolpersteine met in oorlog vermoorde inwoners Drouwen

DROUWEN – Twee Joodse families worden tijdens de Tweede Wereldoorlog uit de gemeenschap van Drouwen weggerukt. Via Kamp Westerbork gaan ze op transport naar het Oosten. Alle zeven dorpsgenoten sterven in de gaskamers van Auschwitz en Sobibór. Op initiatief van de werkgroep ‘Bevrijding Drouwen, Bronneger en Bronnegerveen’ worden op zondagmiddag 25 april 2021 in Drouwen zeven messing Stolpersteine geplaatst.

Dat gebeurt op de plekken waar de laatste (vrij gekozen) woning van de slachtoffers staat of heeft gestaan; Hoofdstraat 21 en Alinghoek 13. Het initiatief wordt mede mogelijk gemaakt dankzij een bijdrage uit het ‘Dorpsbudget’. De bedenker van de Stolpersteine is de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Op de laatste dag van een tour, die hem volgend jaar van Duitsland, via Frankrijk en Spanje in 28 dagen naar Nederland
voert, komt hij de stenen eind april persoonlijk in Drouwen plaatsen.

Met deze handeling wil Demnig, samen met de werkgroep, de omgekomen Joden weer een plaats geven in de Drouwener gemeenschap. Want een mens is pas vergeten als zijn naam vergeten is. Stolperstein betekent letterlijk ‘struikelsteen’, maar staat ook voor’steen van de confrontatie’. Ze zijn bedoeld om de voorbijganger figuurlijk te laten struikelen en aan te zetten tot nadenken. Inmiddels zijn er in heel Europa al meer dan 75.000 stenen geplaatst.

Het is inmiddels 78 jaar geleden dat de Joodse inwoners van Drouwen een oproep krijgen om zich op 2 oktober 1942 te verzamelen bij Hotel Bieze in Borger om aansluitend door te reizen naar Westerbork, waarna ze een aantal dagen later via het Drentse Durchgangslager naar Auschwitz worden gedeporteerd. Het gezin Cohen woont met vijf personen aan de Hoofdstraat 21. Moeder Naatje (56), haar dochters Koosje (22), Diena (16) en kleindochter Rachel (3) sterven in de gaskamers van Auschwitz op 19 oktober 1942. Vader Benjamin Mozes Cohen (68) wacht op 22 oktober hetzelfde lot.

De andere Joodse familie Nijveen mag in eerste instantie in Drouwen blijven. De gezondheid van Simon Jonas Nijveen (hij is zwaar hartpatiënt) is dermate broos dat hij samen met dochter Rosa, dankzij een doktersverklaring, zich niet in Borger hoeft te melden. Begin 1943 vertrekken ze alsnog – vrijwillig – en op eigen gelegenheid naar Westerbork, vanwaar ze naar Sobibór op transport worden gesteld. Hier worden Simon Jonas (84) en Rosa (51) op 23 april 1943 vermoord.

Het plaatsen van de Stolpersteine is slechts één van de activiteiten die de werkgroep volgend jaar hoopt te organiseren. Corona maakte dit jaar een abrupt einde aan alle plannen maar de draaiboeken liggen nu klaar voor april 2021.