Bij het uitzetten van de 747 kHz AM op 1 september 2015

COLUMN – 31 augustus aanstaande is het de allerlaatste dag dat Radio 5 Nostalgia te horen zal zijn via de krachtige middengolfzender 747 kHz in amplitude modulatie (AM). Precies 41 jaar na de laatste uitzending van zeezender Veronica op golflengte 538 meter (557 kHz). Radio 5, via de AM, zal gemist worden bij  (beroeps) chauffeurs.  Vanaf 1 september is het stil op de vertrouwde middengolf frequentie.

De zender vanuit Zeewolde (Flevoland) heeft een enorm bereik met zijn vermogen van 200 kW (ERP). Vooral in de avond en nachtelijke uren is de zender op je autoradio te horen over heel Europa. Eerder maakte ook Radio 1 gebruik van de 747 kHz. Dat was in de jaren tussen 1978 en 2000. Middengolf kun je altijd en overal ontvangen. Zonder moeilijk gedoe heb je altijd wel ontvangst. Natuurlijk klinkt AM wat minder gelikt maar daar gaat het niet om. Waar het wel om gaat is de herkenning en het feit dat er altijd wel ontvangst mogelijk is. De iets mindere kwaliteit onderweg in de auto of op een vakantieadres nemen we dan graag op de koop toe. Het is gewoon een prima alternatief.

Waarom verdwijnt AM?

De bezuinigingen van het kabinet dwingen de publieke omroep tot keuzes. De Nederlandse Publieke Omroep (NPO) heeft afgesproken om de programmering daarbij zoveel mogelijk te ontzien. Met de afschakeling van de AM zender kan 1,2 miljoen euro worden bespaard aldus de NPO op haar website. Eerder al verdween de Wereldomroep op de kortegolf. Natuurlijk gaat het hierbij om peanuts. Wat is nu een bezuiniging van 1.2 miljoen als de miljarden je om de oren vliegen die in Griekenland worden gepompt! De overheid had beter de NPO  tegemoet kunnen komen. De ware reden is dat de overheid AM (en op een later tijdstip FM) uitzendingen wil doen stoppen. Men wil gewoon digitaliseren ten koste van AM en FM. Grote probleem is dat de bevolking in de afgelopen 65 jaar verslingerd is geraakt aan AM/FM. De jongeren geven de voorkeur aan luisteren via internet (livestream). DAB (Digital Audio Broadcasting) zal dus, zonder ingrijpen van de overheid, nooit een succes worden in ons land. De techniek uit de jaren 90 is feitelijk overbodig geworden nu de nieuwe generatie liever gebruik maakt van (mobiel) internet.

DAB slaat niet echt aan

Alle NPO- radiozenders waren bovendien al geruime tijd te beluisteren via DAB. Vijftien jaar lang werd er geëxperimenteerd maar niemand die het boeide. Nozema had een heel handboek klaar in 2002. Ook jammer dat de hedendaagse DAB(plus) uitzendingen, een upgrade van het oude DAB,  nog steeds erg slecht te ontvangen is in de auto (vooral tussen hoge gebouwen).  In grote delen van ons land is ontvangst ver onder de maat waardoor de digitale ontvanger stil blijft of gaat tjirpen en ploppen. Zodra je de grens overgaat met Duitsland of België is ontvangst ook niet meer mogelijk.  Lang leve de Europese Unie. Dat hadden de belanghebbende partijen juist goed moeten oppakken. Naast de nieuwe DAB distributie blijft Radio 5 ook via de kabel (FM) en de satelliet te beluisteren. Tot slot streamt de NPO de radiozender. Radio 5 blijft dus nog wel even voortbestaan maar raakt haar meest markante frequentie wel kwijt.

Met het zwijgen van 747 kHz verdwijnt er (opnieuw) een stukje Nederland in de analoge ether. Hierbij wordt volledig aan het feit voorbij gegaan dat AM misschien wel de enige vorm van communicatie is wat altijd en overal werkt. Dat kun je bij de andere vormen van (digitale) verspreiding niet zeggen. Bovendien is Radio 5 via de 747 AM juist een zender die gericht is op de ouderen in onze samenleving.  Een doelgroep die is opgegroeid met AM. Die kopen nooit een DAB ontvanger. Ik heb niets op DAB tegen maar wel op het feit dat hiervoor analoge zenders worden uitgezet! Uiteindelijk zal DAB+ toch wel zijn plek krijgen in Nederland. Door de strot gedrukt heet dat. Daar zorgt de overheid wel voor met deze strategie.

Laten we hopen dat de DAB+ zenders in Nederland dan in ieder geval hun bereik verbeteren anders wordt een perfect maatpak ingeleverd voor een nieuw kostuum vol (motten)gaten. Dat laatste is overigens een uitspraak van een, mij zeer bekende, radioamateur. Het schoot spontaan in mijn herinnering tijdens het schrijven van dit stukje. Over nostalgie gesproken.. En die 1.2 miljoen bezuiniging plus het verhaal van ontlasting van het milieu door AM uit te zetten? Nu moet ik echt even lachen.. Voor de 747 AM is het te laat, de stekker gaat er sowieso uit. De andere zendmast in de polder is in commerciële handen. Groot Nieuws Radio 1008 kHz. Hopelijk gaan die nog wel een poosje door. –   Keep AM/FM and the mediumwave alive!

 
Brinkieman

BertJan Brinkman is redacteur bij RTV Stadskanaal en schrijft de columns op persoonlijke titel