Wat is de toekomst van Wedeka met haar 1500 werknemers?

Hoe moet het verder met sociaal werkbedrijf Wedeka waar rond de 1500 mensen werken? De vijf deelnemende gemeenten nemen er binnenkort een beslissing over. Drie opties zijn onderzocht: afbouwen, opsplitsen of ombouwen.

Aanleiding voor de onderzoeken is het miljoenenverlies waar het Wedeka al jaren mee kampt. Het verlies betrof vorig jaar zo’n zeven miljoen euro. De jaarlijkse tekorten raken de gemeenten Stadskanaal (42 procent) en Veendam (25 procent) als grootste aandeelhouders het hardst. Deze partijen dringen dan ook het meest aan op verandering in de structuur van Wedeka.

Dit zijn de drie opties

De drie opties in het kort. Bij het afbouwscenario blijft Wedeka bestaan, maar wordt het aantal werknemers langzaam steeds minder door pensionering en een geringe instroom. Bij opsplitsscenario zal Wedeka worden opgeheven en zullen alle werknemers worden ondergebracht bij de gemeente waarin ze wonen. Het ombouwscenario houdt in dat Wedeka volledig verandert in een leer-werkbedrijf.

Hoe denken de gemeentes erover? Een overzicht.

Veendam

Voor Veendam is het opsplitsen van het bedrijf een reëel scenario. ‘Opknippen van Wedeka zou beter zijn als het gaat om directe sturing’, zei wethouder Henk Jan Schmaal vorige week. ‘Het belangrijkste is dat de tekorten bij Wedeka moeten teruglopen. Als je daar serieus naar kijkt moeten tekorten nu worden weggewerkt door inkomsten te verhogen. Het is dan wel een beetje gek dat een product duurder wordt, waardoor aandeelhouders meer moeten betalen en dat daardoor het tekort kleiner wordt. In onze ogen kan dat anders.’

Stadskanaal

Wethouder Johan Hamster van Stadskanaal is tevens voorzitter van het dagelijks en algemeen bestuur van Wedeka. Hij wil op dit moment niks zeggen over welke kant de gemeente Stadskanaal op wil met het sociale werkbedrijf. ‘Als dagelijks bestuur nemen we binnenkort een standpunt in. Dat hadden we eigenlijk al begin deze maand willen doen, maar we hebben langer de tijd nodig. Het wordt nu uiterlijk eind deze maand’, zegt Hamster.

Andere aandeelhouders

Westerwolde, Midden-Groningen en Borger-Odoorn zijn voor een veel kleiner deel aandeelhouder van Wedeka. De tekorten bij het werkvoorzieningsschap drukken daardoor minder zwaar op de begroting. De behoefte om zaken te veranderen bij Wedeka lijkt bij die gemeenten dan ook minder groot. Bovendien hebben deze gemeenten nog andere werkvoorzieningsschappen waarmee wordt samengewerkt.

Midden-Groningen

Wethouder Peter Verschuren van Midden-Groningen: ‘Wij zijn een kleine partij. Wij discussiëren mee, maar zijn eigenlijk neutraal. Onze mensen zitten goed bij Wedeka, maar ze kunnen ook zo aansluiten bij ons eigen Bedrijf voor Werk, Re-integratie en Inkomen (BWRI).’

Midden-Groningen heeft rond 120 mensen aan het werk bij Wedeka. Een groot deel daarvan zit bij de plantsoenendienst in Menterwolde. De rest doet productiewerk in Veendam of wordt ergens anders gedetacheerd.

‘Voor ons is het belangrijk dat de voorwaarden voor onze mensen die bij Wedeka werken goed zijn en natuurlijk dat de kosten niet teveel oplopen. Maar het kost nou eenmaal geld. Wij hebben de raad uitgelegd waarom die kosten zo hoog zijn en die begrijpen dat ook. Wij zien trouwens dat de kosten bij Wedeka en BWRI ongeveer gelijk zijn’, zegt Verschuren.

Westerwolde

Wethouder Giny Luth van Westerwolde zei afgelopen week in de gemeenteraad dat de gemeente al eerder heeft gekeken naar de mogelijkheden van opsplitsing. ‘Toen hebben wij gezegd: dat doen we niet. Daar sta ik nog steeds achter. Wedeka is een mooi bedrijf en ik hoop dat het ook van ganser harte dat het een mooi bedrijf mag blijven’, zei Luth deze week tijdens de raadsvergadering.

Borger-Odoorn

Borger-Odoorn wil op het moment van onderhandelen niet aangeven hoe ze precies in de wedstrijd zit. Vanuit de raad wordt er intussen afgewacht. ‘We hebben nog geen eenduidig standpunt hierover, omdat we niet weten wat de gevolgen zijn. We hopen dat ze wel voor de goede variant gaan kiezen. We vinden het belangrijk dat het voor de kwetsbare mensen goed geregeld is’, zegt fractievoorzitter Harm Greven van Gemeentebelangen in Borger-Odoorn.

Over de inhoudelijke scenario’s die nu op tafel liggen, is de gemeenteraad van Borger-Odoorn niet bijgepraat. ‘Er moet wel iets veranderen, dat is ons ook opgelegd. En dat gaat gevolgen hebben, op welke manier dan ook. Dat houden we nauwlettend in de gaten. Wij willen het beste voor de mensen bij de Wedeka’, zegt Greven.

Ook de VVD wacht af met welk voorstel het college bij de raad komt. ‘We staan er heel open in. Er moet eerst een concreet voorstel komen. Ons aandeel is ook erg klein. Maar we moeten nu ook niet te veel gaan roepen met z’n allen, om verwarring te voorkomen’, aldus Erik Huizing.

‘We weten dat Wedeka in zwaar weer zit’, zegt Martin Hoogerkamp van D66. ‘We zijn daar als fractie ook voorzichtig mee om er iets over te zeggen, omdat het om kwetsbare mensen gaat. We kijken nu even vanuit de zijkant, om niet door een porseleinkast te lopen. Wij zijn ook een kleine speler in het geheel.’

Patstelling?

Om een van de drie varianten (afbouwen, opsplitsen of ombouwen) te kunnen kiezen zullen vier van de vijf aandeelhouders voor dezelfde variant moeten kiezen. Er lijkt een patstelling te zijn ontstaan tussen de grote jongens (Stadskanaal en Veendam) en de overige drie gemeenten (Midden-Groningen, Westerwolde en Borger-Odoorn).

Daar naar gevraagd wil voorzitter Hamster niet reageren. ‘Ik ga daar niks over zeggen. Het overleg dat we hebben is constructief en we hopen zo snel mogelijk een beslissing te maken’, aldus Hamster.

Bron: RTV Noord