Direct naar de inhoud.

De bibliotheek als huiskamer van het dorp: ‘Zoveel meer dan de bieb uit mijn jeugd’

  • door:
  • op:
De schaakclub in de bibliotheek van Veendam (foto: Arienne Dozeman)

REGIO – De bibliotheken van Groningen willen meer zijn dan alleen een plek om boeken te lenen. De bibliotheek van de toekomst is de huiskamer van een dorp of stad. Een plek waar iedereen als vanzelfsprekend naartoe komt om te leren en elkaar te ontmoeten.

Ilona Ebels bouwt als regiomanager  aan het bestaansrecht van de bibliotheek. Ze kijkt daarbij naar het voorbeeld van Scandinavische landen waar de bibliotheek het middelpunt is van een dorp of stad. Vanzelfsprekend is het daar een plek om elkaar te ontmoeten, iedereen is een leven lang gratis lid. Ebels: ‘Het is mijn droom dat als je geboren wordt in de provincie Groningen je automatisch lid bent van de bibliotheek.‘

‘Bieb heeft veel meer te bieden’

‘Veel mensen denken bij de bibliotheek aan een plek waar je komt om boeken te lenen, terwijl de bieb veel meer te bieden heeft’, vertelt Ebels. Zo worden er allerlei cursussen en activiteiten georganiseerd. Zoals een juridisch vragenuur, computerles, exposities of voorleesmiddagen. Het boekstart programma stimuleert ouders om hun kinderen al vanaf heel jong kennis te laten maken met lezen. Het taalhuis is er voor iedereen die wil oefenen met de Nederlandse taal.

Ilona Ebels (eigen foto)

Dat er in de bibliotheek zoveel activiteiten worden georganiseerd is volgens Ebels nog lang niet bekend genoeg. Samen met haar collega’s probeert Ebels dat te veranderen.

De sleutels van de bibliotheek

Ebels werd zelf positief verrast toen ze zo’n vijf jaar geleden als regiomanager bij de bibliotheek aan de slag ging. ‘Ik merkte meteen, dit gaat zoveel verder dan de bibliotheek die ik ken uit mijn jeugd.’ De bibliotheek van de toekomst is voor Ebels een plek waar je naartoe komt om elkaar te ontmoeten en je te ontwikkelen.

Het is een landelijk doel, maar in Groningen proberen ze nog een stapje verder te gaan. Met het project ‘de sleutels van de bieb’ worden soms letterlijk de sleutels uit handen geven. Steeds vaker wordt er samengewerkt met organisaties uit de buurt. Zoals een brandveiligheidscursus, trainingen van het UWV of de samenwerking met een kinderopvangorganisatie.

Het succes van Veendam

Het is dinsdagmiddag, in de bibliotheek van Veendam komt de schaakclub bijeen. Niet ergens in een hoekje, maar juist zichtbaar in de centrale hal. Iedereen die wil kan meedoen. ‘Er schuift vaak een meisje van een jaar of veertien aan’, vertelt Pieter Snoek van de schaakclub, ‘ze hoort bij de echt goede schakers’.

In Veendam wordt al langere tijd gewerkt aan die bredere rol van de bibliotheek. En met succes, in 2017 werd de vestiging nog genomineerd als beste bibliotheek van Nederland. Jolanda Robben is adviseur bij de bibliotheek en zet zich in Veendam in voor de programmering. In 2018 werd ze bekroond met de titel beste bibliothecaris van Nederland. Ze viel daarbij vooral op door haar inzet om kinderen aan het lezen te krijgen.

Het gaat niet per se om wat we doen, maar om de sociale contacten (Jolanda Robben)

Zichtbaarheid is volgens Robben erg belangrijk: ‘Zo trekken we er in Veendam op uit met een voorleestent. Ook proberen we herkenbare gezichten te zijn, zodat mensen weten dat is Jolanda en bij haar kan ik terecht.’ Die zichtbaarheid en toegankelijkheid maakt bijvoorbeeld het Bieblab tot een succes, de jeugdbijeenkomst op woensdagmiddag. Robben: ‘Het gaat niet per se om wat we doen, maar om de sociale contacten.’

Jeroen Bouland van de bibliotheek Veendam tijdens Bieblab (foto: eigen foto)

Zo’n band bouw je niet binnen een halfjaar op, weet ook Ebels: ‘In kleine dorpen waar nooit eerder activiteiten zijn georganiseerd vraagt het een behoorlijke inspanning om te laten zien dat de bieb meer kan zijn dan een plek om boeken te lenen.’ Dat er zeker wel behoefte is ziet ze bijvoorbeeld in Appingedam: ‘We zijn daar een aantal weken bezig met een gaming community rondom bordspellen, afgelopen vrijdag kwamen daar al zo’n dertig mensen op af.’

Sluiting Nieuw Pekela

Tegenover de wens om een brede rol te spelen in de samenleving staat de sluiting van vestigingen. In de gemeente Hogeland werden twee van de zes bibliotheken gesloten. Ook de bieb in Nieuwe Pekela was afgelopen week voor het laatst open.

Door filialen te sluiten hoopt de bibliotheek in andere vestigingen te kunnen investeren. ‘De gemeente Pekela zit al jaren in financieel zwaar weer’ legt Ebels uit. De extra subsidie die nodig was om zowel in Oude als Nieuwe Pekela de bieb open te houden was er niet meer.

‘Het is echt een verlies voor het dorp’, zegt Ebels, ‘maar we proberen wel te kijken waar er in Nieuwe Pekela behoefte aan is en die dienstverlening alsnog te bieden.’ Bijvoorbeeld door het bezorgen van boeken of geven van digitale cursussen.

De kinderhoek in de bibliotheek van Veendam (foto: Biblionet)

Een centenkwestie

Na jarenlang bezuinigen lijkt de afgelopen jaren het besef te groeien dat het werk dat de bibliotheek doet belangrijk is. Ebels: ‘Als er moest worden bezuinigd was de bieb vaak de pineut, dat is nu aan het veranderen.’

Ondanks het enthousiasme van gemeenten blijft het ook een centenkwestie. Ebels: ‘Gemeenten willen wel, maar het geld moet er ook zijn.’

 



-advertenties-

NIJM Webdesign Stadskanaal