VEENDAM – Erfgoedvereniging Bond Heemschut heeft zorgen over verschillende oude panden en monumenten in Veendam.
De meeste zorgen zijn er over een monumentale villa aan het Beneden Oosterdiep, die ook wel bekend staat als jugendstilpand Van Linge. Al tientallen jaren staat het pand leeg en is er vrijwel niks aan onderhoud gedaan, waardoor het steeds verder verpaupert.
Cultuurhistorische waarde
‘Er schijnt een nieuwe eigenaar te zijn die met het pand aan de gang wil gaan, maar wij willen dat eerst de cultuurhistorische waarde in beeld wordt gebracht. Je kan dan een goed plan maken om het pand in ere te herstellen en niet, zoals nu gebeurt, in kleine stukjes. Daarom hebben we als Bond Heemschut ook bezwaar aangetekend tegen de omgevingsvergunning van het herstelplan’, aldus Bernard Stikfort van Bond Heemschut in Veendam.
‘Dat wil overigens niet zeggen dat een restauratie of herbestemming niet in kleine stukjes uitgevoerd kan worden. Maar nu lijkt het erop dat op deze manier bewust de adviesplicht van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed buitenspel wordt gehouden, aldus Stikfort.
Buren trekken ook aan de bel
Ook buurtbewoners hebben over de staat van het pand geklaagd bij de gemeente, net als liefhebbers van Jugendstilarchitectuur in heel Nederland. Ze stuurden brieven naar de gemeente waarin ze schrijven dat het gaat om een uniek pand en dat het zonde zou zijn als het nog verder zou verloederen.
De gemeente Veendam kent de zorgen en laat weten dat er inmiddels is gesproken met een partij die het pand mogelijk gaat kopen en opknappen. Wanneer en op wat voor manier dat gaat gebeuren, is nog niet duidelijk.
Pandje Prummel
Pandje Prummel in de Kerkstraat is een ander pand waar zorgen over zijn bij Bond Heemschut. Het oude winkelpand spreekt niet gelijk tot de verbeelding, maar is wel het oudste pand van de Kerkstraat. Het exacte bouwjaar is niet bekend maar in de beschikbare informatie duikt het pand voor het eerst op in 1811.
Volgens Bond Heemschut is het pand een belangrijke vertegenwoordiging van de ontwikkeling van de middenstand in Veendam. Om sloop te voorkomen wil de erfgoedvereniging dat het gebouw op de gemeentelijke monumentenlijst komt te staan.
De gemeente heeft echter andere plannen met het gebouw. Het pand staat te koop en een projectontwikkelaar mag het afbreken om vervolgens iets nieuws neer te zetten. Toch wordt restauratie van het pand ook niet uitgesloten.
‘Je krijgt een doodse stad’
‘De gemeente is niet echt zuinig op het eigen erfgoed. We zijn bang dat hier hetzelfde gebeurt als met bijvoorbeeld het ABC-complex. Dat was helemaal het walhalla toen het werd gebouwd in de jaren 80, maar is inmiddels overbodig geworden. Met dat soort revolutiebouw, dat na een tijd weer leeg staat, krijg je echt een doodse stad’, aldus Stikfort.
Wethouder Schmaal vindt het opnemen op de gemeentelijke monumentenlijst een vreemd verzoek. ‘Ik ben daar binnen geweest. Het is echt een krot’, zegt Schmaal. ‘Wij willen daar graag iets nieuws met ook een mooie, open doorsteek van de Kerkstraat naar de parkeerplaats bij het Julianapark’, aldus Schmaal.
Veertig rotte kiezen
Oude panden die staan te verloederen hebben volgens het gemeentebestuur de volle aandacht, maar gaat het vaak om intensieve en langdurige trajecten. Vorig jaar is er een lijst opgesteld van veertig rotte kiezen, waarvan er inmiddels acht situaties zijn opgelost.
‘Op dit moment zijn er nog zeven lopende zaken, waarvan een aantal op korte termijn worden afgerond’, aldus een woordvoerder van de gemeente.
Volgens Bond Heemschut mogen ‘krotten’ en erfgoed niet met elkaar worden verward. ‘Een krot wil niet per se inhouden dat het geen waarde meer vertegenwoordigd. De gemeente zegt weliswaar een doorsteek naar het Julianapark te willen maken, maar op de impressies staan duidelijk nieuwe winkelpanden. Dus meer winkeloppervlak, terwijl ruim 30 procent in het centrum van Veendam leegstaat. Dat lijkt ons een extra goede reden om te investeren in bestaande kwaliteiten’, zegt Stikfort.
Veendam trekt eigen plan
Bond Heemschut voelt zich genegeerd door de gemeente Veendam. In januari werd er in Veendam een besloten raadsbijeenkomst over erfgoed georganiseerd. Op het aanbod van Bond Heemschut om hier actief als erfgoedexpert aan deel te nemen, is niet ingegaan. Ook op een brief die aan de gemeenteraad is verstuurd, heeft Bond Heemschut tot op vandaag geen reactie ontvangen.
Dit is een artikel van RTV Noord. RTV1 en RTV Noord werken sinds dit jaar samen om zo meer lokaal nieuws te brengen.