VALTHE- Bij opgravingen bij de Valtherschans is een kanon gevonden. Het zou gaan om een 6 ponder met verlengde loop.
“Aan de zijkant van het kanon zijn nog twee houders intact. Daarmee werd het kanon vroeger met touwen meegetrokken”, vertelt Robert Jan Roos namens Plaatselijk Belang Valthe. “De archeologen die het hebben gevonden waren erg enthousiast. Het komt volgens hen niet vaak voor dat een kanon dat zo intact is wordt gevonden.”
‘We vonden een stukje ijzer’
“Bij opgravingen bij een schans hoop je altijd op een kanon”, zegt archeoloog Ko Lenting. “Maar die vind je nooit. Ik heb heel wat schansen opgegraven, maar heb nog nooit een kanon gevonden. Bij een zoektocht met een detector vonden we een stukje ijzer. Toen we dat bloot gingen leggen kwam een compleet kanon tevoorschijn. Het is echt iets unieks.”
Het kanon is helemaal compleet. “Hij is van ijzer en 1.90 meter lang en nog helemaal heel. Er stonden van oorsprong wielen onder. Hij stond achter de vestingwal, en door de wielen kon je richten op de vijand. Het is een klein wonder dat we dit kanon hebben gevonden bij deze relatief kleine schans. In Bourtange en Oudeschans in Groningen zijn nooit kanonnen gevonden.”
Lenting vermoedt dat het kanon stamt uit de tweede helft 17e eeuw. Daarna was er geen oorlogsdreiging meer. Uit de periode 1665-1672 of de 80-jarige oorlog. “Hij wordt nu gelicht en geconserveerd. Dat moet op een speciale manier gebeuren, anders verpulvert hij. Daarna gaat hij naar een archeologisch depot in Nuis. En kan dan in bruikleen terugkeren.”
Bommen Berend
De Valtherschans werd in 1621 opgeworpen langs de Valtherdijk, de enige begaanbare weg in de omtrek tussen Valthe en het klooster Ter Apel. Rondom de 12 kilometer lange dijk en langs de volledige oostgrens van Drenthe bevond zich het Bourtanger Moor, een ontoegankelijk en verraderlijk moeras. Het voormalige verdedigingswerk moest tijdens de Tachtigjarige Oorlog vijanden buiten de deur houden.
Een van van die vijanden was Christoph Bernhard von Galen, de bisschop van Munster. In de volksmond beter bekend als Bommen Berend. In 1665 wist hij Ter Apel in te nemen, maar doorstoten naar Valthe en daarna Groningen over die nauwe veenweg was er niet bij. Von Galen had later meer succes met een route via Coevorden. De schans raakte uiteindelijk in onbruik en verdween volledig uit beeld toen de vervening in Zuidoost-Drenthe op stoom kwam.
Dit is een artikel van RTV Drenthe. RTV1 en RTV Drenthe werken sinds dit jaar samen om zo meer lokaal nieuws te brengen.